Cách tối ưu để bài viết hiển thị ở ChatGPT và Google AI Overview | SEO thời đại AI

AI đã thay đổi cách người ta tìm kiếm thông tin.
Nhiều người đã bắt đầu dùng AI để tìm câu trả lời, nghiên cứu sản phẩm, học kiến thức mới — giống hệt như cách họ từng làm với Google.

Một lượng lớn traffic sẽ không vào website của bạn nữa, mà trực tiếp bị ChatGPT chiếm lấy, nuốt gọn.

Vậy bây giờ làm SEO có còn được không? Nghề SEO còn có cơ hội sống sót không.

Câu trả lời là: SEO không chết. Nhưng nó đang nâng cấp [rất nhanh].

Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ với bạn:

• AI search là gì và cách nó hoạt động
• Làm sao để website của bạn được AI “nhìn thấy”
• Vì sao làm SEO chuẩn vẫn là nền móng để website xuất hiện trên mọi công cụ tìm kiếm — cả Google đến ChatGPT

Nếu bạn đang làm website, viết blog, bán hàng online hay làm affiliate, đây là lúc bạn cần hiểu rõ làn sóng mới này.

AI Search là gì? SEO có còn “ăn thua” nữa không?

Có một số người cho rằng:

• “ChatGPT bây giờ trả lời tốt quá, Google sắp hết thời rồi.”
• “Làm SEO giờ còn ai tìm nữa đâu.”

Nhưng thực tế thì sao?

Theo số liệu từ Exploding Topics, Google vẫn có khoảng 16,4 tỷ lượt tìm kiếm mỗi ngày, trong khi ChatGPT chỉ khoảng 1 tỷ lượt truy vấn – và trong đó, rất nhiều không phải là tìm kiếm mà chỉ là người dùng đang “trò chuyện” với AI (nguồn).

Một nghiên cứu năm 2025 từ Higher Visibility cũng cho thấy: 79.8% người Mỹ vẫn thích dùng công cụ tìm kiếm truyền thống hơn (nguồn).

Tức là: phần lớn mọi người vẫn đang “Google” mỗi ngày. Họ chưa bỏ Google để chuyển hẳn sang AI đâu.

Tuy nhiên, có một điểm đáng chú ý:
Thế hệ trẻ như Gen Z đang dùng AI ngày càng nhiều để tìm kiếm thông tin.

Nghĩa là nếu bạn đang nhắm tới khách hàng trẻ, bạn càng nên chuẩn bị cho làn sóng AI Search (tìm kiếm nội dung bằng AI).

Tức là, bạn nên coi việc tối ưu kết quả tìm kiếm trên AI như là một lớp nâng cấp mới. Nó không thay thế SEO, mà dựa vào nền tảng SEO truyền thống để chọn nội dung, hiển thị kết quả, và trích dẫn nguồn vào trong câu trả lời.

Muốn được AI chọn, bạn vẫn phải làm SEO tốt trước đã.

GEO: Tối ưu website cho công cụ AI

Một thuật ngữ mới đã xuất hiện: GEO.

GEO (Generative Engine Optimization): Hiểu đơn giản là cách tối ưu nội bài viết và website để nó được hiển thị trong kết quả trả lời của các công cụ AI.

Khi nghe đến các thuật ngữ mới như GEO (Generative Engine Optimization), có lẽ nhiều bạn sẽ chóng mặt khi nghĩ rằng: “uầy, lại thêm việc nữa rồi, lại mệt nữa rồi!”

Nhưng thực ra, GEO không phải là một trường phái SEO hoàn toàn mới.
Nó giống như một lớp phủ thêm bên ngoài — giúp nội dung của bạn dễ được AI như ChatGPT hiểu, trích dẫn và hiển thị trong phần trả lời.

Điều cốt lõi vẫn không thay đổi:
Muốn xuất hiện trong AI Search, bạn vẫn cần làm SEO thật tốt.

Các công cụ như ChatGPT hay AI Overview của Google vẫn lấy thông tin chủ yếu từ các nguồn đáng tin cậy đang đứng top của kết quả tìm kiếm.

Nghĩa là nếu bài viết của bạn không có mặt trong kết quả tìm kiếm truyền thống, thì khả năng nó xuất hiện trong AI cũng là rất thấp.

Vì vậy, nếu website của bạn đã có nền tảng SEO vững rồi thì… chúc mừng, bạn không bắt đầu lại từ đầu. Bạn chỉ cần tối ưu thêm một chút để “AI hiểu bạn hơn”, vì bạn đã làm đúng từ lâu rồi.

Làm sao để nội dung của bạn được AI “ưa thích”?

Khi người dùng hỏi ChatGPT hay Google AI, những gì họ thấy trên màn hình là phần trả lời do AI tự tổng hợp từ hàng loạt nguồn dữ liệu trên Internet.

Và tin tốt là: AI thường lấy dữ liệu từ những website được tối ưu SEO tốt.
Vậy bạn không cần học SEO lại từ đầu. Bạn chỉ cần biết thêm một số cách điều chỉnh để nội dung của bạn phù hợp với cách AI đọc – và chọn.

Dưới đây là 3 nhóm việc bạn có thể làm ngay:

1. Viết nội dung theo cách mà AI dễ hiểu – và thích

AI như ChatGPT, Claude hay Perplexity được huấn luyện bằng ngôn ngữ đối thoại – tức là kiểu văn mà con người dùng khi giải thích điều gì đó cho người khác.

Vì vậy, khi bạn viết nội dung rõ ràng, tự nhiên, giống như đang trả lời một câu hỏi – thì AI sẽ rất dễ “hiểu”, và ưu tiên sử dụng.

Mẹo quan trọng:

• Thay vì viết tiêu đề phụ kiểu: “Top 10 giày chạy bộ tốt nhất”
  Hãy viết: “Đâu là những đôi giày chạy bộ tốt nhất cho người mới tập?”
• Sau đó, trả lời ngay bên dưới, ngắn gọn, rõ ràng, giống như bạn đang trả lời cho một người bạn.

2. Làm nổi bật E-E-A-T trong nội dung của bạn

Google (và các AI) đánh giá nội dung dựa trên 4 yếu tố:
E-E-A-T = Experience – Expertise – Authoritativeness – Trustworthiness
(Tạm dịch: Trải nghiệm – Chuyên môn – Độ uy tín – Độ tin cậy)

Bạn không cần phải là chuyên gia học thuật mới viết được nội dung tốt. Chỉ cần làm rõ 4 điểm sau trong bài viết:

• Chia sẻ kinh nghiệm: ví dụ thực tế, case study, kết quả từng đạt được
• Dẫn chứng có nguồn: nếu đưa số liệu, hãy ghi rõ nguồn uy tín
• Thể hiện chuyên môn: Bạn đã làm ngách này bao lâu, đã gặp tình huống nào
• Nêu nhiều góc nhìn: Đôi lúc không nên viết một chiều – hãy trình bày cả lợi và hại, hoặc những điều cần lưu ý

Theo một nghiên cứu năm 2024, những bài viết thể hiện E-E-A-T rõ ràng có khả năng được AI trích dẫn cao hơn đến 37% (nguồn).

3. Viết theo kiểu “giàu ngữ nghĩa” – semantic-rich

AI không chỉ tìm đúng từ khóa, mà còn tìm các khái niệm liên quan để hiểu tổng thể bài viết. Thay vì nhồi từ khóa, bạn nên dùng thêm các từ và cụm từ liên quan đến chủ đề chính.

Ví dụ: Nếu bạn đang viết về “giày chạy bộ”, hãy đưa vào các từ như:

Đệm khí, đế carbon, trọng lượng nhẹ, marathon, tốc độ, hỗ trợ cổ chân…

Cách dễ nhất để làm việc này là khi viết bài, bạn có thể dùng công cụ như Surfer Content Editor, nó sẽ gợi ý cho bạn:

• Các từ liên quan mà top đối thủ hàng đầu đang dùng
• Các câu hỏi mà người dùng thường tìm kiếm
• Các chủ đề bổ sung để bài viết của bạn “bao phủ” toàn diện chủ đề

4. Định dạng nội dung rõ ràng, dễ đọc – cho cả người và AI

AI rất thích nội dung có cấu trúc tốt, vì nó dễ “trích dẫn” từng phần khi trả lời người dùng. Hãy áp dụng những cách trình bày sau:

• Dùng H2, H3 rõ ràng: mỗi phần nên có tiêu đề cụ thể
• Dùng gạch đầu dòng: khi trình bày bước làm, lợi ích, danh sách công cụ…
• Dùng bảng (table) nếu có dữ liệu so sánh: ví dụ so sánh các gói giá, tính năng, thông số kỹ thuật…
• Viết mục FAQ: mỗi câu hỏi nên là một tiêu đề phụ, trả lời ngay bên dưới.
  Ví dụ: “Plugin của bạn có tích hợp với Shopify không?” → “Có. Chúng tôi có hỗ trợ integration với Shopify.”)

Nói cách khác, nếu bạn viết nội dung thật hữu ích – dễ hiểu – đúng trọng tâm, thì không chỉ Google, mà cả ChatGPT cũng sẽ “chọn mặt gửi vàng”.

Tối ưu SEO kỹ thuật để website của bạn được AI “đọc hiểu”

Bạn cần để cho AI cần “đọc” được website của bạn một cách rõ ràng. Điều này nghĩa là bạn cần đảm bảo trang web của mình không chặn AI truy cập, không giấu nội dung sau mã JavaScript, và có cấu trúc dễ hiểu.

Dưới đây là những yếu tố kỹ thuật bạn nên kiểm tra:

1. Cho phép AI truy cập trang web của bạn

Hầu hết các công cụ AI như ChatGPT, Claude, Perplexity… đều dùng dữ liệu từ web. Một số sử dụng chỉ mục từ Bing hoặc Google, một số dùng trình thu thập dữ liệu (crawler) riêng như GPTBot.

Bạn cần đảm bảo không chặn các bot này trong file robots.txt.

• Truy cập: https://tenmiencuaban.com/robots.txt
• Kiểm tra xem có dòng nào chặn GPTBot, Bingbot, hoặc Googlebot không
• Nếu có, bạn cần sửa lại hoặc nhờ kỹ thuật viên (ChatGPT) hỗ trợ

Ngoài ra, hãy gửi sitemap website của bạn lên Bing Webmaster Tools, vì ChatGPT hiện đang sử dụng dữ liệu từ Bing. Việc này cũng giúp bạn tăng khả năng được AI chọn hiển thị.

2. Tránh giấu nội dung sau JavaScript, ảnh, hoặc video

AI (cũng như Google) ưu tiên nội dung dạng văn bản HTML. Nếu nội dung quan trọng của bạn chỉ hiển thị sau khi người dùng bấm nút, hoặc nằm trong ảnh/video mà không có mô tả, thì AI sẽ không đọc được.

Một vài lưu ý:

• Luôn dùng “alt” để mô tả cho hình ảnh
• Thêm phụ đề cho video (đặc biệt nếu bạn đăng video chia sẻ kiến thức)
• Đảm bảo nội dung chính hiển thị trực tiếp trong HTML, không phụ thuộc vào JavaScript

3. Tối ưu cấu trúc website và tốc độ tải trang

AI sẽ ưu tiên những website có cấu trúc rõ ràng, dễ điều hướng.

Hãy đảm bảo:

• Các trang quan trọng chỉ cần tối đa 3 cú click từ trang chủ
• Sử dụng internal link hợp lý, với anchor text mô tả rõ nội dung được liên kết
• Tốc độ tải trang nhanh, đặc biệt là trên thiết bị di động

SEO kỹ thuật không mới, nhưng khi bước vào thời đại AI Search, nó lại càng quan trọng hơn.

Chỉ khi AI truy cập được bài viết, hiểu rõ, và tin tưởng nội dung trên website bạn, thì bạn mới có cơ hội xuất hiện trong kết quả tìm kiếm của ChatGPT, Perplexity hay Google SGE.

Dùng Schema để AI hiểu nội dung trên website của bạn

Khi bạn đăng bài viết lên website, Google hay ChatGPT không “đọc” trang web như con người. Thay vào đó, chúng đọc mã nguồn để hiểu bạn đang nói về cái gì. 

Và thứ giúp chúng hiểu nhanh và chính xác nhất chính là Schema Markup.

Schema Markup là gì?

Schema Markup là một đoạn mã (code) bạn thêm vào website để nói rõ với các công cụ tìm kiếm rằng:

• Đây là bài viết, hay trang giới thiệu sản phẩm?
• Ai là tác giả?
• Thương hiệu bạn tên gì, logo ra sao, fanpage ở đâu?

Với một bài viết, con người thì nhìn là hiểu. Nhưng với AI, bạn cần “nói toẹt” ra bằng mã Schema thì nó mới hiểu được.

Ví dụ: Nếu bạn ghi rõ trong schema rằng “Công ty ABC là một startup về an ninh mạng thành lập năm 2020 tại TP.HCM”

Thì khi có người hỏi ChatGPT:

“Startup an ninh mạng nổi bật ở TP.HCM là ai?”

— rất có thể nội dung của bạn sẽ được chọn hiển thị.

Schema giúp ích gì cho AI Search?

• Giúp AI hiểu rõ nội dung của bạn.
  Tăng khả năng được trích dẫn trong câu trả lời của ChatGPT, Google AI Overview, Perplexity, v.v.
• Tăng tỷ lệ xuất hiện dưới dạng kết quả nổi bật (rich results)
  Như bảng giá, bài viết có ảnh đại diện, hộp thông tin sản phẩm, v.v.
• Không thay đổi giao diện website
  Vì Schema là mã ẩn, người đọc không thấy, nhưng AI thì “rất thích”.

Những loại Schema quan trọng bạn nên có:

Dưới đây là 2 loại Schema quan trọng mà bạn cần cài khi tối ưu website.

1. Organization Schema – Thông tin doanh nghiệp hoặc thương hiệu

• Tên thương hiệu
• Logo
• Mạng xã hội (Facebook, LinkedIn…)
• Website chính thức

Mã này là cần thiết khi bạn làm website công ty. Nó sẽ giúp AI hiểu rõ công ty bạn là ai và dễ nhận diện khi hiển thị.

2. Article Schema – Dành cho bài blog, tin tức

• Tên tác giả
• Ngày xuất bản
• Tiêu đề bài viết
• Ảnh đại diện (nếu có)

Google dùng những dữ liệu này để đánh giá mức độ tin cậy và cập nhật.

Cách kiểm tra và cài đặt Schema đơn giản

Nếu bạn dùng WordPress, có thể cài các plugin như:

• Rank Math SEO
• Yoast SEO
• Schema Pro

Những plugin này sẽ tự động thêm Schema phù hợp cho bài viết, sản phẩm, dịch vụ…

Nếu bạn rành kỹ thuật, có thể chèn mã thủ công theo hướng dẫn tại:
developers.google.com/search/docs/appearance/structured-data

Kiểm tra lại xem Schema đã hợp lệ chưa bằng công cụ của Google:
https://search.google.com/test/rich-results

Ngoài website, hãy “rải” thông tin ra khắp nơi

AI không chỉ đọc mỗi website của bạn. Nó còn lấy dữ liệu từ nhiều nguồn như:

• Wikidata (dễ làm hơn Wikipedia)
• Google Business Profile
• Trang công ty trên LinkedIn
• Crunchbase, Yelp, Apple Maps, hoặc các trang tổng hợp theo ngành

Việc bạn xuất hiện đều khắp sẽ giúp AI thấy bạn là một nguồn đáng tin cậy, không phải chỉ là “một blog nhỏ không ai biết đến”.

Schema là chuẩn dữ liệu mà Google và ChatGPT đang dùng mỗi ngày. Bạn không thêm vào thì cũng chẳng bị phạt, nhưng nếu có, cơ hội xuất hiện trên AI Search sẽ tăng mạnh.

Xây dựng độ tin cậy và Authority để tăng cơ hội hiển thị trong AI

Khi AI chọn nội dung để hiển thị trong câu trả lời, nó không chỉ xem bạn viết gì, mà còn đánh giá bạn có đáng tin không, có phải chuyên gia không, và toàn bộ internet đang nói gì về bạn.

Nói cách khác, xây dựng độ uy tín (authority) và tín nhiệm (trust) không chỉ giúp bạn làm SEO tốt hơn — mà còn giúp bạn được AI “để mắt tới”.

Dưới đây là ba yếu tố quan trọng bạn cần tập trung:

1. Chứng minh chuyên môn ngay trong nội dung

Viết bài có chiều sâu, không hời hợt. Hãy chia sẻ kinh nghiệm thật, case study thật, hoặc câu chuyện bạn từng trải qua.

Nếu có thể, hãy ghi rõ tác giả bài viết, cùng với thông tin chuyên môn: bạn là ai, đang làm trong ngành nào, có kinh nghiệm gì.

Dẫn nguồn uy tín khi trích dẫn số liệu, thông tin quan trọng — ví dụ như báo cáo từ Google, Surfer SEO, Ahrefs, hoặc các viện nghiên cứu.

Gợi ý: Nếu bạn từng chạy một chiến dịch cho khách hàng thành công, hãy chia sẻ lại chi tiết. Đó là “chứng chỉ sống” giúp bạn ghi điểm với AI.

2. Tạo uy tín bên ngoài website

AI không chỉ đọc nội dung trên web của bạn. Nó còn xem những website khác có nhắc đến bạn không.

Hãy chủ động:

• Xây dựng backlink từ những trang uy tín trong ngành
• Được nhắc tên trong các bài viết, phỏng vấn, danh sách “Top 10 blog đáng theo dõi”, v.v.
• Nhận đánh giá tích cực từ cộng đồng, khách hàng, đối tác

Ví dụ: Nếu bạn làm blog về du lịch, và được một trang nổi tiếng xếp vào “Top 10 blog du lịch tốt nhất năm 2025”.

Vậy thì khi có ai hỏi ChatGPT: “Những blog du lịch hay nhất là gì?”, rất có thể tên thương hiệu của bạn sẽ được đưa vào câu trả lời.

Hãy chủ động liên hệ các blogger, trang tin, hoặc người viết nội dung trong ngành để được đề cập. Nếu cần, hãy cung cấp giá trị trước: dữ liệu, infographic, trải nghiệm, hoặc đề xuất hợp tác.

3. Tăng độ “bao phủ” chủ đề bạn đang làm

AI rất thích những trang có topical authority – tức là hiểu biết sâu và rộng về một chủ đề nhất định.

Thay vì viết một bài chung chung như “Làm sao để phát triển bản thân?”, hãy triển khai thành một chuỗi bài cụ thể, mỗi bài nhắm vào một từ khóa rõ ràng:

• Phát triển bản thân là gì? Góc nhìn đơn giản cho người mới bắt đầu
• Cách xây dựng thói quen tích cực mà bạn có thể duy trì lâu dài
• Tư duy phản biện là gì? Và vì sao nó giúp bạn trưởng thành hơn mỗi ngày
• Tự kỷ luật: Bí quyết để làm việc hiệu quả dù không có ai thúc ép
• Cách vượt qua sự trì hoãn bằng những bước nhỏ và thực tế
• Phát triển bản thân qua sách: 5 cuốn sách dễ đọc, giúp thay đổi tư duy

Mỗi bài nên tập trung vào một khía cạnh cụ thể, từ đó xây thành hệ thống nội dung chặt chẽ.

Công cụ như Surfer Topical Map có thể giúp bạn vẽ sơ đồ toàn bộ chủ đề, xác định những “lỗ hổng” chưa viết và gợi ý những bài nên bổ sung.

Theo dữ liệu từ Surfer, khi Google AI Overview trích dẫn 5 nguồn trong 1 câu trả lời, và 90% trường hợp chỉ lấy nhiều nhất là từ 8 nguồn. 

Và các nguồn đó có thể nằm trong cùng một tên miền— miễn là bạn có nhiều bài viết cùng chủ đề (nguồn).

Như ví dụ trong ảnh, trang Vietnix được AI trích nguồn ở 2 bài viết.

Nếu bạn muốn nội dung của mình được AI như ChatGPT hoặc Google AI Overview “trích dẫn”, hãy:

• Viết thật, chia sẻ thật, và chuyên sâu
• Xây dựng uy tín từ cộng đồng và các trang web bên ngoài
• Trở thành “người hiểu rõ nhất” về chủ đề bạn đang viết

Bởi vì AI không còn chỉ đánh giá từ khóa – mà đang học cách đánh giá bạn như một chuyên gia thực thụ.

Tổng kết: Hãy làm tốt những điều cơ bản

Rất nhiều người nghe đến khái niệm GEO, AEO, AI Search là nghĩ ngay đến một thứ gì đó mới mẻ, khó hiểu, thậm chí là “bí thuật” tối ưu để được AI chọn hiển thị. Nhưng sự thật thì đơn giản hơn nhiều.

Tất cả những gì bạn cần làm — vẫn là làm tốt SEO cơ bản, như:

• Viết nội dung chất lượng, rõ ràng, có tổ chức
• Tối ưu kỹ thuật cho website dễ đọc, dễ hiểu với máy móc
• Xây dựng độ tin cậy và chuyên môn
• Xây dựng Backlink và Internal Links.

Khác biệt ở đây là: AI sẽ đánh giá bạn giống như một chuyên gia đang đọc bài viết của bạn. Bạn hãy làm thật tốt, nhất quán, và thiết lập website có cấu trúc rõ ràng.

Đừng lo lắng vì công nghệ đang thay đổi — hãy tận dụng nó.