Trong cuộc sống, ai trong chúng ta cũng ít nhiều đã nghe qua về số mệnh. Người ta thường nói: “Số mệnh đã được định sẵn”, như một cách để giải thích cho những khó khăn, thất bại hay thậm chí những thành công trong cuộc sống. Nhưng liệu số mệnh của mỗi con người thực sự không thể thay đổi? Thực sự chúng ta bất lực với những khó khăn mà ông trời đã sắp đặt cho mình, hay vẫn còn cơ hội để ta tự tay viết lại số phận của chính mình?
Bài viết này sẽ tìm hiểu cách người xưa nhìn nhận về số mệnh, cùng với ba yếu tố cốt lõi mà họ tin rằng có thể cải biến cuộc sống của con người. Dựa vào một câu chuyện nổi tiếng từ thời Minh, thông điệp về việc thay đổi số mệnh sẽ trở nên vô cùng gần gũi và thiết thực.
Tìm Hiểu Về Số Mệnh
Trong văn hóa phương Đông, “mệnh” thường được hiểu là số phận của mỗi người – bao gồm cả những điều may mắn lẫn những khó khăn mà người đó sẽ phải đối mặt. Điều này được nhiều tư tưởng cổ nhân đề cập đến, trong đó có Mạnh Tử, người đã từng nói: “Không làm mà thành là thiên ý, không cầu mà nên là số mệnh.”
Theo quan niệm này, số mệnh của con người không chỉ dừng lại ở những sở thích hay quyết định cá nhân, mà nó còn mang tính vũ trụ, liên quan đến “ý trời”. Thiên mệnh, hay “mệnh trời”, là thứ mà người xưa tin rằng đã được sắp xếp từ trước. Mỗi người sinh ra đều có một quỹ đạo vận mệnh nhất định, nhưng không phải vì thế mà chúng ta cứ phải chấp nhận một cách cam chịu.
Mệnh Trời Và Số Phận Của Con Người
“Số mệnh” theo triết lý cổ đại luôn có mối liên hệ mật thiết với “thiên mệnh”. Người xưa tin rằng số phận con người được “trời” ban cho, nhưng lại khẳng định mạnh mẽ rằng chúng ta vẫn có quyền quyết định họa phúc của cuộc đời mình thông qua sự chọn lựa đúng đắn giữa thiện và ác trong mỗi giai đoạn của cuộc sống.
Hành trình của mỗi đời người là tập hợp những thử thách, cơ hội, và những lựa chọn dẫn dắt chúng ta đến một kết cục nào đó. Đó có thể là sự giàu có, địa vị hay thậm chí sự trường thọ. Mỗi yếu tố trên đều mang dấu ấn của một “số mệnh” đã định. Nhưng điều đặc biệt là, thay vì bất lực để số mệnh xô đẩy, ta luôn được quyền chọn thiện hay ác, nỗ lực hay lười biếng. Cũng chính từ những lựa chọn này mà số mệnh có thể thay đổi theo hướng tốt hơn.
Câu Chuyện Của Viên Liễu Phàm
Một ví dụ nổi bật về sự thay đổi số mệnh đến từ câu chuyện của Viên Liễu Phàm. Ông sinh năm 1533, là một quan viên sống vào giai đoạn triều đại nhà Minh. Khi còn trẻ, Viên đã gặp gỡ một nhà tiên tri nổi tiếng tên là Khổng tiên sinh, người đã phán đoán chính xác toàn bộ quỹ đạo cuộc đời ông. Từ việc liên quan đến thi cử, chức tước cho đến độ tuổi mà ông sẽ qua đời, tất cả đều được thầy Khổng đoán không sai chữ nào.
Tin vào những lời tiên đoán đó, Viên Liễu Phàm sống mà không cố gắng thay đổi số mệnh của mình. Ông mặc định rằng, số mệnh đã được vạch ra từ trước, không thể cải biến. Nhưng chính những suy nghĩ này đã thay đổi khi ông gặp thiền sư Vân Cốc. Thiền sư đã chia sẻ với ông một chân lý vô cùng sâu sắc: “Cho dù số mệnh đã định là khổ cực, nhưng nếu một người thực hiện đại thiện, phúc báo sẽ đến. Ngược lại, nếu làm ác, phúc sẽ mất, nghiệp họa sẽ giáng xuống.”
Cảm ngộ lời dạy từ thiền sư Vân Cốc, Viên Liễu Phàm quyết định thay đổi chính mình. Từ một con người luôn cam chịu, ông bắt đầu sống cẩn trọng hơn, nỗ lực tu thân, hành thiện tích đức ở mọi lúc mọi nơi. Kết quả là số phận của ông đã biến chuyển hoàn toàn. Khi thi cử, ông dự đoán sẽ đứng thứ ba nhưng cuối cùng lại đứng nhất. Khi thầy Khổng nói rằng ông khó đỗ cử nhân, thì trong kỳ thi Hương mùa thu năm đó, ông lại đỗ cử nhân.
Đặc biệt hơn nữa, Viên Liễu Phàm thậm chí còn có con trai – điều mà trước đây thầy Khổng đã khẳng định khó xảy ra. Cuộc sống của ông dần thay đổi đến mức không còn trùng khớp với những lời tiên đoán ban đầu nữa. Ông sống khỏe mạnh và hạnh phúc cho đến khi qua đời ở tuổi 70, chứ không phải 53 như thầy Khổng từng dự đoán. Qua câu chuyện của mình, Viên Liễu Phàm đã để lại bài học quý giá về cách mà mỗi người có thể thay đổi vận mệnh của chính mình.
Ba Yếu Tố Cốt Lõi Để Thay Đổi Số Mệnh
Từ câu chuyện của Viên Liễu Phàm, chúng ta rút ra ba yếu tố cốt lõi mà người xưa tin rằng có thể cải biến số mệnh đời người. Mỗi yếu tố không chỉ là hành động, mà còn là cách chúng ta hiểu và tận dụng cuộc sống của mình.
Làm Việc Thiện, Tích Đức và Tạo Phúc Báo
Cốt yếu đầu tiên để thay đổi số mệnh chính là làm việc thiện và tích lũy công đức. Khi chúng ta sống với lòng tốt, giúp đỡ những người xung quanh và tự mình tích đức, vận mệnh sẽ dần thay đổi theo hướng tích cực. Phúc báo lớn sẽ mang đến một cuộc đời suôn sẻ, gặp ít rủi ro hơn.
Người xưa có câu “Hành thiện, tích đức” – làm nhiều điều tốt là tạo dựng cho mình một nền móng vững chắc để cuộc sống thêm may mắn và thành công. Trái ngược lại, nếu làm nhiều điều ác, thì dù số mệnh có tốt đến đâu trước đó, ta cũng sẽ tự tay xóa đi phúc báo, dẫn đến tai ương.
Tâm Niệm Quyết Định Số Mệnh
Yếu tố thứ hai chính là tâm niệm, tức suy nghĩ, quan điểm sống của mỗi người. Tâm niệm của một người có thể là nhân tố quyết định số mệnh trong vô thức. Một ai đó luôn nghĩ tiêu cực, than thân trách phận thì cuộc sống của họ cũng sẽ ngày càng vây quanh bởi những điều không may mắn. Họ sẽ tự tạo một luồng năng lượng tiêu cực, thu hút sự thất bại.
Ngược lại, với một tâm niệm tốt đẹp, người ta sẽ dễ gặp may mắn và thành công hơn. Câu nói “Tướng do tâm sinh, cảnh tùy tâm chuyển” không phải là điều khó hiểu, mà chính từ suy nghĩ của ta, ngoại cảnh cũng sẽ dần thay đổi theo.
Thay Đổi Thói Quen Và Thái Độ
Người xưa tin rằng thái độ sống của một người có thể ảnh hưởng trực tiếp đến số mệnh của họ. “Tâm sinh tướng, tướng sinh số”, thói quen lối sống của chúng ta quyết định số phận. Những thói quen tiêu cực như nói việc thị phi, chê bai người khác đều sẽ kéo theo tâm lý tiêu cực và gây hại cho số mệnh.
Ngược lại, việc thay đổi những thói quen xấu để hình thành tư duy tích cực, can đảm và tử tế sẽ khiến một người có cuộc đời hạnh phúc và bình yên hơn.
Kết Luận
Cuối cùng, điều người xưa muốn nhắc nhở chúng ta qua những tư tưởng về số mệnh không chỉ dừng lại ở việc chấp nhận cuộc đời như một định mệnh bất biến. Thay vào đó, chúng ta có quyền lựa chọn và thay đổi số mệnh của chính mình, bắt đầu từ việc thay đổi chính cái tâm của mình.
Khi suy nghĩ, hành động và thái độ sống của chúng ta chuyển thành tích cực, cuộc sống dần trở nên bình an và tốt đẹp hơn. Đó không phải là điều may mắn ngẫu nhiên, mà là thành quả mà mỗi người tự tạo dựng từ chính nỗ lực cá nhân.
Hãy tự hỏi bản thân: “Tôi đang sống như thế nào để thay đổi số mệnh của mình?”