Có giai đoạn trong cuộc đời, mọi thứ dường như đóng sập lại trước mắt tôi. Tôi đã bỏ học cấp ba, ngừng chơi môn thể thao yêu thích – khúc côn cầu, và thậm chí bỏ luôn công việc ở nhà hàng nơi tôi từng là phụ bếp. Đỉnh điểm là khi mối quan hệ tình cảm của tôi tan vỡ, tất cả xảy ra chỉ trong vài tháng. Cuộc sống của tôi hoàn toàn đảo lộn.
Tôi quyết định quay trở về với gia đình để tìm lại phương hướng, nhưng thay vì tiến về phía trước, tôi lại càng lún sâu hơn, dành tới 16 giờ mỗi ngày để chơi World of Warcraft. Trong lúc đó, tôi bị trầm cảm nghiêm trọng và không làm được gì ngoài việc chơi game. Đến một đêm, tôi viết một lá thư tuyệt mệnh – tôi không còn chịu đựng được nữa. Đó chính là lúc tôi nhận ra mình cần thay đổi.
Trầm Cảm và Chơi Game: Liệu Có Mối Liên Kết?
Khi tôi chia sẻ câu chuyện của mình, nhiều người thường bảo rằng “chơi game không phải là nguyên nhân gây trầm cảm”. Họ cho rằng game chỉ đơn giản giúp họ thoát khỏi thực tại hoặc giúp họ đối phó với nỗi buồn. Tuy nhiên, thật sự có một mối liên kết giữa việc chơi game và vấn đề về sức khỏe tâm lý như trầm cảm? Hay trò chơi chỉ đơn giản là cách để vượt qua thực tại khắc nghiệt của cuộc sống?
Sự Khác Biệt Giữa Buồn và Trầm Cảm
Trước khi thảo luận sâu hơn về việc chơi game và trầm cảm, cần phải phân biệt rõ ràng giữa buồn bã và trầm cảm thực sự. Buồn là cảm xúc bình thường sau khi trải qua mất mát hoặc khi mọi thứ không diễn ra như mong đợi. Nhưng trầm cảm là một rối loạn tâm trạng nghiêm trọng, kéo dài, khiến bạn cảm thấy mệt mỏi và mất đi niềm vui trong cuộc sống.
Triệu chứng của trầm cảm có thể bao gồm:
- Thay đổi ở thói quen ăn uống
- Rối loạn giấc ngủ
- Cảm giác mệt mỏi triền miên
- Cảm giác vô giá trị, nghĩ đến cái chết hoặc tự tử.
Nếu bạn gặp phải những triệu chứng này liên tục trong ít nhất vài tuần, bạn nên đi khám bác sĩ chuyên khoa. Đừng chủ quan rằng mình chỉ đang buồn.
Các Loại Trầm Cảm Thường Gặp
Có nhiều loại trầm cảm khác nhau, mỗi loại có sự xuất hiện và biểu hiện riêng biệt:
1. Trầm cảm theo đợt (Episodic Depression): Loại này có thể xuất hiện trong một khoảng thời gian ngắn, rồi biến mất. Ví dụ như trầm cảm mùa đông.
2. Trầm cảm mãn tính: Đây là loại trầm cảm thường kéo dài hàng tháng, thậm chí cả năm trước khi được chẩn đoán.
3. Trầm cảm lưỡng cực: Một phần của rối loạn lưỡng cực, loại trầm cảm này xen kẽ giữa những cơn thăng cao và hạ thấp trong tâm trạng.
4. Trầm cảm nặng: Gây ra những triệu chứng nặng nhất, khiến người bệnh thậm chí không thể sống cuộc sống bình thường.
Trầm Cảm: Trước và Sau Khi Chơi Game
Vậy điều gì thực sự gây ra trầm cảm? Nó có tồn tại trước khi tôi bắt đầu đắm chìm vào trò chơi điện tử, hay chính trò chơi đã gây ra nó?
Nghiên cứu gần đây cho thấy trầm cảm đại diện khoảng 1 trong 10 người tại Mỹ, và tỷ lệ ở thanh thiếu niên vào năm 2020 là khoảng 17%, có thể tăng lên nữa vì ảnh hưởng của đại dịch.
Trong nhiều trường hợp, trầm cảm xuất hiện trước khi có hành vi nghiện ngập như chơi game hoặc tiêu thụ nicotine, rượu. Những sự kiện đau buồn, mâu thuẫn gia đình hoặc thiếu thành công trong cuộc sống là những yếu tố có thể góp phần gây ra trạng thái trầm cảm.
Tuy nhiên, cũng cần nhấn mạnh rằng những hoạt động mà bạn thoát vào để quên đi khó khăn có thể là nguyên nhân gây ra nhiều vấn đề khác.
Chơi Game Quá Đà: Một Vòng Luẩn Quẩn
Nếu bạn đã có trầm cảm trước khi bắt đầu chơi game vô độ, chơi game có thể làm bệnh trầm cảm của bạn càng trở nên tồi tệ hơn. Khi bạn chơi game 16 tiếng một ngày, đây không phải là việc bạn chỉ “thư giãn” hay giải trí. Đây là dấu hiệu của việc bạn đang trở nên nghiện.
Một lần tôi nhớ khi làm việc tại nhà hàng, tôi thấy các đầu bếp khác hay hút thuốc và nghỉ nhiều hơn. Tôi nghĩ rằng hút thuốc sẽ giúp tôi thư giãn hơn trong giờ làm. Nhưng theo thời gian, tôi cần phải hút nhiều hơn để thỏa mãn cảm giác thèm khát của mình.
Game cũng tương tự. Tôi đã tìm được cảm giác thoải mái ban đầu khi chìm đắm vào trò chơi, nhưng dần dần, để đạt được cảm giác phấn khích, tôi phải chơi lâu hơn. Khi bạn quá lạm dụng game, các hoạt động khác trong cuộc sống của bạn, như học tập, đi làm, và giữ gìn mối quan hệ sẽ bị ảnh hưởng xấu.
Tác Động Của Game Đến Não Bộ
Một trong những nguyên nhân khiến chơi game có thể gây nghiện là việc não bộ liên tục tiếp nhận và phát ra một chất gọi là dopamine. Khi chúng ta chơi game, dopamine được giải phóng với mức lớn hơn so với các hoạt động bình thường khác như làm việc, học tập hay giao tiếp.
Điều này tạo ra một cơn thèm muốn được kích thích liên tục từ chơi game, trong khi tất cả các hoạt động khác, dù quan trọng cho sức khỏe thể chất và tinh thần, đều trở nên nhạt nhòa. Bạn dễ dàng bỏ bê các mối quan hệ xã hội, giấc ngủ, thậm chí cả việc ra ngoài tập thể dục – những điều quan trọng để duy trì sức khỏe tinh thần.
Chiếm đắm vào game quá lâu, bạn bắt đầu mất kết nối với cuộc sống thực, từ đó dẫn đến cảm giác vô nghĩa, và nguy cơ trầm cảm tăng lên.
Game Như Một Cách Để Trốn Tránh
Chơi game không chỉ đơn thuần là một thú vui, nhiều người còn xem nó như cách để trốn thoát khỏi các vấn đề trong cuộc sống. Với tôi, điều này bắt đầu từ khi tôi bị bắt nạt lúc chỉ mới 13 tuổi. Thay vì đối mặt với các vấn đề ở trường học, tôi chọn chơi game vì nó mang lại cho tôi cảm giác an toàn giả tạo.
Tuy nhiên, đằng sau tất cả chỉ là một cách trốn tránh thực tại. Và cuối cùng, điều này không chỉ không giúp tôi giải quyết được vấn đề mà còn khiến mọi việc trở nên tồi tệ hơn. Tôi không đi học, không chơi thể thao, không hoạt động. Cuộc sống của tôi chỉ xoay quanh trò chơi điện tử và càng ngày càng trở nên vô nghĩa.
Quá Lạm Dụng game Có Thể Làm Trầm Cảm Tồi Tệ Hơn
Nhiều người không nhận ra rằng việc sử dụng game như cách trốn tránh có thể khiến trầm cảm càng ngày càng nghiêm trọng hơn. Theo các nghiên cứu, nghiện game và các hành vi gây nghiện khác khiến bệnh trầm cảm trở nên tệ hơn.
Một nghiên cứu năm 2020 cho thấy số lượng game thủ mắc trầm cảm lên đến 526 người, và hầu hết họ dùng game như một cách để thoát khỏi trầm cảm, nhưng thật không may nó chỉ càng khiến tình trạng trở nên tệ hơn.
Các triệu chứng của trầm cảm và việc quá lạm dụng game thường song hành với nhau.
Thoát Khỏi Vòng Lặp
Vì vậy, kết luận rằng việc game thủ mắc trầm cảm do chơi game, hay game là cách giúp đối phó với trầm cảm, thật ra không phải vấn đề chính. Mối liên kết giữa bệnh trầm cảm và việc nghiện game là một vòng lặp tiêu cực. Chơi game làm trầm cảm nặng hơn, và trầm cảm khiến bạn càng chìm sâu vào trò chơi hơn.
Tôi từng nhận ra khi quyết định ngừng chơi game trong 90 ngày, tình trạng trầm cảm của tôi đã được cải thiện đáng kể. Đương nhiên, ban đầu tôi đã phải đối diện với cảm giác buồn bã, mất hứng… nhưng đó chỉ là các triệu chứng của việc “cai nghiện”.
Dần dần, khi bạn bắt đầu tham gia lại các hoạt động khác trong cuộc sống, bạn sẽ tìm thấy niềm vui thật sự. Tôi đã trải nghiệm điều này và hiện tại cuộc sống của tôi đã trở nên tươi sáng hơn nhiều.
Hãy Cầu Viện Sự Giúp Đỡ
Nếu bạn thấy mình đang trải qua tình trạng trầm cảm và lún sâu vào việc chơi game, đừng do dự mà hãy tìm đến sự giúp đỡ chuyên nghiệp. Điều quan trọng nhất để vượt qua nó là ngừng thoát khỏi cuộc sống, thay vào đó hãy học cách chấp nhận và tìm lại mục tiêu của chính mình.
