Trong thế giới hiện đại, công nghệ màn hình đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Với 4.2 tỷ người dùng mạng xã hội toàn cầu vào năm 2021, con số này chiếm hơn một nửa dân số thế giới và dự kiến sẽ tiếp tục tăng lên trong năm 2023.
Màn hình không chỉ mở ra vô số cơ hội việc làm mà còn giúp chúng ta lên kế hoạch cho cuộc sống, chia sẻ thông tin hữu ích và học hỏi kỹ năng mới. Tuy nhiên, màn hình ngày càng được sử dụng nhiều hơn cho mục đích giải trí trực tuyến hơn là năng suất làm việc. Điều này dẫn đến việc tiêu tốn quá nhiều thời gian vào việc giải trí trực tuyến, có thể làm suy giảm sức khỏe tinh thần và thể chất của chúng ta.
Tác động tiêu cực của việc sử dụng màn hình
Tác động về thể chất
Khi sử dụng màn hình, chúng ta thường xuyên phải ngồi hoặc cúi đầu để nhìn vào điện thoại, máy tính bảng hoặc máy tính. Thói quen này có thể dẫn đến những vấn đề về tư thế, làm tăng nguy cơ mệt mỏi, bệnh tim mạch và béo phì. Ngoài ra, việc sử dụng màn hình kéo dài còn gây ra các vấn đề về mắt và giấc ngủ, bao gồm cả căng thẳng mắt và rối loạn giấc ngủ.
Tác động về tâm lý
Mặt khác, tác động tâm lý của việc sử dụng màn hình quá mức còn đáng lo ngại hơn. Mạng xã hội, dù có vẻ vô hại, lại có ảnh hưởng đáng kể đến cuộc sống của chúng ta. Việc tiêu thụ nội dung giải trí không lành mạnh như video và meme trên TikTok hay việc so sánh bản thân với cuộc sống giả tạo của người khác trên mạng xã hội có thể gây ra căng thẳng, lo âu và trầm cảm.
Thêm vào đó, sự phân cực mà thế giới đang trải qua cũng phần nào bị ảnh hưởng bởi mạng xã hội. Trung bình mỗi người dành khoảng hai rưỡi giờ mỗi ngày cho mạng xã hội, và nếu tính trên cả đời người, đó là gần một năm thời gian của bạn.
Khi không lướt mạng xã hội, chúng ta thường chơi video game hoặc xem Netflix, những hoạt động này, nếu thực hiện quá mức, cũng có ảnh hưởng lớn đến tâm lý của chúng ta. Video game có thể gây nghiện và làm suy giảm sức khỏe tinh thần bởi chúng tạo ra cảm giác kiểm soát và đưa người chơi vào trạng thái “flow”.
Dịch vụ phát trực tuyến như Netflix lại thu hút chúng ta thông qua câu chuyện hấp dẫn và dễ tiếp cận, khiến chúng ta quên mất thực tế và sống trong thế giới của nhân vật.
Sáu cách hạn chế thời gian sử dụng màn hình
1. Tăng cường tự chủ khi sử dụng mạng xã hội
Một nghiên cứu khoa học vào năm 2019 đã chỉ ra rằng, sự tự giác và nhận thức về việc sử dụng mạng xã hội có thể là một trong những cách tốt nhất để giảm thời gian dành cho màn hình. Điều này bao gồm việc trở nên tự giác trước những tình huống cám dỗ sử dụng mạng xã hội thay vì phản ứng sau khi đã dính vào.
2. Sử dụng màn hình cho mục đích sản xuất hơn là giải trí
Xây dựng một mối quan hệ với thiết bị điện tử của bạn như là công cụ giúp bạn trở nên năng suất hơn, thay vì chỉ là công cụ giải trí. Dành thời gian trước màn hình để học hỏi và xây dựng kỹ năng sẽ giúp giảm bớt thời gian bạn dành cho màn hình vì bạn sẽ không cần sử dụng điện thoại hoặc máy tính bảng của mình cho mục đích giải trí1.
3. Xác định nguyên nhân dẫn đến việc sử dụng màn hình quá mức
Tìm hiểu lý do tại sao bạn dành quá nhiều thời gian trước màn hình. Điều này có thể giúp bạn nhận ra những hoạt động cụ thể trên màn hình mà bạn tham gia nhiều nhất và tìm ra cách thay thế chúng bằng các hoạt động khác có ích hơn.
4. Tìm kiếm hoạt động thay thế
Nếu bạn không tìm được hoạt động thay thế cho thói quen xấu, bạn có thể sẽ quay trở lại với thói quen đó hoặc thậm chí tìm đến những thói quen xấu khác. Tìm kiếm sở thích và hoạt động ngoại khóa mới có thể giúp bạn giảm bớt thời gian dành cho màn hình.
5. Kiểm soát môi trường xung quanh
Cài đặt các ứng dụng hoặc công cụ chặn trang web có thể giúp bạn hạn chế thời gian trước màn hình. Bạn cũng có thể thử chuyển điện thoại sang chế độ đen trắng để giảm sự hấp dẫn của nó, giúp bạn ít muốn sử dụng hơn.
6. Đặt mục tiêu cụ thể
Xác định mục tiêu thời gian sử dụng màn hình hợp lý cho bản thân và theo dõi tiến trình. Biết được mức độ sử dụng màn hình nào là khỏe mạnh cho bạn sẽ giúp bạn có thể điều chỉnh kịp thời khi cần thiết.
Áp dụng những cách trên không chỉ giúp bạn giảm bớt thời gian dành cho màn hình mà còn cải thiện đáng kể sức khỏe thể chất và tinh thần của bạn.
Lời kết
Trong thế giới ngày nay, việc sử dụng màn hình đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta. Tuy nhiên, việc sử dụng quá mức không chỉ ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thể chất mà còn cả sức khỏe tinh thần của chúng ta. Từ việc gây ra các vấn đề về tư thế, mệt mỏi, đến tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch và béo phì, cũng như gây ra căng thẳng, lo âu và trầm cảm, tác động của việc sử dụng màn hình quá mức là không thể phủ nhận.
Tuy nhiên, có những biện pháp mà chúng ta có thể áp dụng để giảm thiểu thời gian sử dụng màn hình và cải thiện sức khỏe của mình. Bằng cách tăng cường tự chủ khi sử dụng mạng xã hội, sử dụng màn hình cho mục đích sản xuất hơn là giải trí, xác định nguyên nhân dẫn đến việc sử dụng màn hình quá mức, tìm kiếm hoạt động thay thế, kiểm soát môi trường xung quanh và đặt mục tiêu cụ thể, chúng ta có thể giảm bớt thời gian dành cho màn hình và cải thiện chất lượng cuộc sống của mình.
Cuối cùng, việc giảm thời gian sử dụng màn hình không chỉ là một lựa chọn cá nhân mà còn là một bước quan trọng để bảo vệ sức khỏe của chính chúng ta. Bằng cách áp dụng những biện pháp trên, chúng ta có thể tối ưu hóa sức khỏe của mình và sống một cuộc sống cân bằng và hạnh phúc hơn. Hãy nhớ rằng, màn hình chỉ là một công cụ, và việc sử dụng nó một cách khôn ngoan sẽ giúp chúng ta tận hưởng cuộc sống tốt đẹp hơn.