4.2 tỷ người. Đúng, đó là số lượng người dùng các mạng xã hội trên toàn cầu vào năm 2021, theo báo cáo của HootSuite. Điều đó có nghĩa là hơn một nửa dân số thế giới đã sử dụng mạng xã hội. Đến năm 2023, con số này chắc chắn đã tăng lên. Chắc hẳn, ai cũng nhận thấy, công nghệ màn hình đã trở thành một phần không thể thiếu của cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên, hầu hết chúng ta sử dụng màn hình cho mục đích giải trí nhiều hơn là tăng năng suất. Đó là một vấn đề lớn và có thể ảnh hưởng tiêu cực đến cả sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta.
Trong bài viết này, tôi sẽ chia sẻ cùng các bạn lý do tại sao chúng ta nên cân nhắc giảm thời gian sử dụng màn hình và 6 cách cụ thể giúp bạn có thể thực hiện điều đó một cách dễ dàng.
Sự Trỗi Dậy Của Công Nghệ Màn Hình
Công nghệ màn hình đã phát triển không ngừng trong những năm gần đây. Bất cứ khi nào bạn nghĩ đến làm việc, có lẽ hình ảnh của một chiếc máy tính hiện lên trong đầu bạn. Tất cả mọi thứ, từ việc lên kế hoạch cho cuộc sống, chia sẻ thông tin hữu ích, hợp tác từ xa, đến học hỏi những kỹ năng mới, đều có sự góp mặt của màn hình. Thế nhưng, thay vì tận dụng màn hình để phát triển bản thân, nhiều người lại dành phần lớn thời gian để giải trí.
Điều này thực sự đáng lo ngại, bởi vì việc dành quá nhiều thời gian cho giải trí trên màn hình có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tổng thể của chúng ta.
Tác Động Về Thể Chất Của Thời Gian Sử Dụng Màn Hình
Khi ngồi trước màn hình trong thời gian dài, cơ thể chúng ta rơi vào tình trạng ít vận động. Chúng ta ngồi yên, không di chuyển nhiều, điều này không chỉ ảnh hưởng đến tư thế mà còn gây ra một loạt các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng khác.
Ảnh Hưởng Từ Lối Sống Ít Vận Động
Việc sử dụng màn hình trong thời gian dài khiến chúng ta dúm dó, cong lưng khi nhìn điện thoại hoặc máy tính. Kết quả là, tư thế của chúng ta bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Không ngạc nhiên khi nhiều người bị mỏi lưng, cổ và vai sau khi ngồi lâu.
Ngoài ra, việc ít vận động cũng góp phần vào mệt mỏi, giảm khả năng tập trung và đặc biệt là nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch và béo phì.
Mỏi Mắt Và Gián Đoạn Giấc Ngủ
Ánh sáng xanh từ các màn hình là một trong những nguyên nhân chính gây ra mỏi mắt. Thời gian dài nhìn chằm chằm vào màn hình có thể làm khô mắt và gây ra cảm giác khó chịu. Hơn nữa, việc sử dụng màn hình vào buổi tối có thể làm gián đoạn chu kỳ giấc ngủ của bạn. Điều này dẫn đến mất ngủ, làm tăng căng thẳng và giảm chất lượng cuộc sống.
Để hiểu rõ hơn về tác động tiêu cực của lối sống này, hãy tham khảo bài viết Top 5 Thói Quen Nguy Hiểm Đang Hủy Hoại Tuổi 20.
Tác Động Về Tâm Lý Của Thời Gian Sử Dụng Màn Hình
Không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe thể chất, thời gian sử dụng màn hình còn gây ra những vấn đề nghiêm trọng về tâm lý.
Mạng Xã Hội – Kẻ Đồng Minh Và Kẻ Thù
Ban đầu, mạng xã hội được tạo ra với mục đích giúp chúng ta giao tiếp dễ dàng hơn, rút ngắn khoảng cách địa lý. Ý tưởng ban đầu là cao đẹp, nhưng giờ đây, mạng xã hội dần trở thành nơi giải trí, nơi chúng ta tiêu thụ những video, hình ảnh vô bổ và so sánh cuộc sống của mình với người khác.
Không cần phải nói, việc liên tục so sánh mình với những hình ảnh hoàn hảo và “đánh bóng” trên mạng xã hội dẫn đến cảm giác tự ti, lo âu và thậm chí là trầm cảm. Ngoài ra, mạng xã hội còn góp phần đẩy mạnh sự phân cực trong xã hội.
Bạn có thể tìm hiểu thêm về ảnh hưởng của mạng xã hội trong bài viết TikTok Ảnh Hưởng Tiêu Cực Như Thế Nào Đến Bộ Não.
Video Games Và Tác Động Tâm Lý
Video game không chỉ là phương tiện giải trí mà còn là nơi mang lại cho người chơi cảm giác kiểm soát. Khi chơi game, ta thường hòa mình vào nhân vật, quên đi thời gian và không gian thực tại. Điều này dễ dẫn đến tình trạng nghiện, và trước khi bạn nhận ra, hàng giờ đã trôi qua mà chỉ như vài phút.
Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chơi game nhiều không chỉ ảnh hưởng đến tinh thần mà còn tác động đến chức năng của bộ não như sự tập trung và ghi nhớ.
Nếu bạn nắm rõ tầm quan trọng của việc kiểm soát thời gian chơi game, hãy tham khảo bài viết Chơi Game Đến Mức Cảm Thấy Đờ Đẫn – Hãy Giành Lại Quyền Kiểm Soát.
6 Cách Giảm Thời Gian Sử Dụng Màn Hình
Nếu bạn đang cảm thấy số lượng thời gian bạn dành cho màn hình đang ngoài tầm kiểm soát, đừng lo, tôi có một vài gợi ý để giúp bạn thay đổi thói quen này tận gốc.
1. Thực Hành Tỉnh Thức Khi Sử Dụng Mạng Xã Hội
Tôi biết điều này nghe có vẻ nhàm chán, nhưng tự kiểm soát là điều vô cùng cần thiết. Một nghiên cứu năm 2019 đã chỉ ra rằng việc giữ vững sự tự kiểm soát chủ động – tỉnh thức trước khi ta sa đà thay vì can thiệp khi đã quá muộn – là cách hiệu quả nhất để giảm thời gian sử dụng mạng xã hội.
Tiktok là minh chứng rõ ràng nhất cho kiểu tiêu thụ nội dung bất tận, cứ lướt hết video này đến video khác mà không có điểm dừng.
Hãy nên tỉnh táo khi sử dụng, tỉnh thức trước mỗi lần mở ứng dụng và tự hỏi mình: “Liệu mình có thực sự cần phải ở đây?”
2. Sử Dụng Màn Hình Với Mục Đích Sản Xuất Thay Vì Giải Trí
Nghe có vẻ hiển nhiên nhưng không phải ai cũng làm được. Hầu hết chúng ta xem điện thoại hay máy tính như công cụ để làm hết buồn chán. Nhưng nếu bạn bắt đầu tạo thói quen sử dụng nó để nâng tầm bản thân như học hỏi, làm việc, bạn sẽ giảm được lượng thời gian không cần thiết.
Có một mẹo đơn giản là hãy loại bỏ tất cả những ứng dụng không có tính sản xuất khỏi điện thoại và máy vi tính của bạn, chỉ để lại những công cụ thực sự hữu ích.
3. Xác Định Nguyên Nhân Chính Khiến Bạn Dành Nhiều Thời Gian Trước Màn Hình
Việc này kết hợp với sự tỉnh thức trong quá trình bạn sử dụng màn hình. Khi tôi nhận ra mình đã tăng thời gian sử dụng điện thoại từ 3 tiếng lên đến 5 tiếng, tôi bắt đầu kiểm tra xem điều gì là nguyên nhân. Hóa ra, tôi dành quá nhiều thời gian trên Discord mà không nhận ra.
Vậy, hãy thử nhìn sâu vào cách bạn sử dụng thiết bị của mình và xem có gì cần thay đổi không.
4. Tìm Hoạt Động Thay Thế
Nếu bạn bỏ một thói quen không tốt nhưng lại không thay thế bằng một thói quen lành mạnh khác, khả năng cao bạn sẽ quay lại với thói quen cũ. Ví dụ, thay vì lướt Twitter để giết thời gian, hãy thử đọc một cuốn sách mà bạn yêu thích.
5. Kiểm Soát Môi Trường Xung Quanh
Làm thế nào để giảm thiểu tác động của các ứng dụng gây nghiện? Đơn giản bằng cách chặn chúng lại! Sử dụng các ứng dụng chặn nội dung như StayFree hoặc FocusMe để giới hạn hoặc cấm truy cập vào các trang web mà bạn dành quá nhiều thời gian.
Hoặc thử đặt tùy chọn màn hình của điện thoại thành trắng đen để giảm độ thu hút và kích thích từ hình ảnh.
6. Đặt Mục Tiêu Rõ Ràng Và Theo Dõi Tiến Độ
Việc thiết lập mục tiêu rất quan trọng. Hãy tự đặt mục tiêu thời gian sử dụng màn hình lý tưởng cho bản thân và theo dõi nó thường xuyên. Ví dụ, tôi luôn cố gắng giữ thời gian sử dụng màn hình dưới 3 giờ mỗi ngày. Nếu vượt quá mức đó, tôi biết mình cần phải xem lại cách mình sử dụng thời gian.
Tẩy Độc Dopamine
Để thực sự cắt đứt vòng lặp tiêu cực của việc sử dụng màn hình, thử ngay phương pháp “tẩy độc dopamine”. Đây là việc ngừng hoàn toàn các kích thích từ màn hình trong một khoảng thời gian, có thể là một ngày, một tuần hoặc thậm chí là một tháng. Cách này giúp não bộ của bạn “reset”, lấy lại khả năng tập trung và cảm xúc.
Kết Luận
Cuộc sống xoay quanh màn hình có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe thể chất và tinh thần của chúng ta. Tuy nhiên, bạn hoàn toàn có thể kiểm soát được số lượng thời gian mình bỏ ra trước màn hình và từ đó, cải thiện cuộc sống.
Thay vì chạy theo những nội dung không mang lại giá trị, hãy bắt đầu tỉnh thức và tạo ra những thói quen tốt hơn cho bản thân ngay từ hôm nay!
Tham khảo thêm mẹo hay về cách quản lý thời gian và giảm thói quen không tốt tại đây.