Vài tháng trước, một loạt tài liệu bị rò rỉ từ Google đem tới những bí mật mà họ chưa bao giờ muốn công khai. Ẩn sâu trong những tài liệu đó là bốn khám phá, nếu đúng, sẽ thay đổi hoàn toàn cách chúng ta nhìn nhận về công cụ tìm kiếm này. Hơn mười năm qua, Google đã nhiều lần phủ nhận chúng. Tuy nhiên, những “con sói cô độc” trong giới SEO đã nhiều lần lên tiếng về việc Google phát tán thông tin sai lệch, nhưng họ thường bị bỏ qua.
Sau khi tôi hỏi trên Twitter, 72% người dùng tin rằng Google đang cố tình lừa dối chúng ta. Tôi cần phải tìm hiểu sự thật. Tại sao Google lại làm vậy? Họ được gì từ việc lừa hàng triệu người dựa vào những hướng dẫn của họ để tối ưu hóa website? Ai có thể tin tưởng nếu Google, công ty từng tuyên bố “Không làm điều ác”, lại đang điều khiển chúng ta?
Bối cảnh của Cuộc Rò Rỉ
Vụ rò rỉ bắt đầu với hàng ngàn tài liệu bị lộ từ Google. Những tài liệu này tiết lộ cơ chế hoạt động bên trong của thuật toán tìm kiếm mà Google trước kia luôn giữ kín. Trong suốt nhiều năm, họ liên tục phủ nhận rằng các yếu tố như dữ liệu clickstream, authority site hay thứ hạng dựa trên hành vi người dùng có vai trò quan trọng trong việc xếp hạng kết quả tìm kiếm.
Thế nhưng các tài liệu này lại vẽ nên một bức tranh khác. Điều này đặt ra nhiều hoài nghi về độ trung thực và cách mà Google điều khiển kết quả tìm kiếm—liệu có phải để làm lợi cho họ nhiều hơn là phục vụ người dùng?
Phản Ứng Của Cộng Đồng Và Câu Hỏi Về Đạo Đức
Công chúng đã không ngần ngại phản ứng mạnh mẽ. Một cuộc khảo sát cho thấy rằng, 72% người tin rằng Google đang cố tình lừa dối. Vậy câu hỏi đặt ra là: động cơ của họ là gì? Liệu mọi thứ chỉ là một hiểu lầm đơn thuần, hay có gì đó ám muội phía sau?
Đây không đơn giản là việc ai đó nhầm lẫn trong công bố mà là cả một hệ thống khổng lồ ảnh hưởng đến hàng tỷ người dùng trên toàn thế giới. Nếu Google, với sự thống lĩnh của mình, có thể thao túng dữ liệu tìm kiếm, thì liệu chúng ta có thể tin tưởng nguồn thông tin nào khác?
Chrome và Cuộc Đối Thoại Từ 2012
Câu hỏi đầu tiên về Chrome xuất hiện tại một hội thảo về marketing công cụ tìm kiếm vào năm 2012, khi Matt Cutts – cựu kỹ sư của Google và là người đứng đầu bộ phận chống spam – phủ nhận rằng dữ liệu từ trình duyệt Chrome được sử dụng trong thuật toán xếp hạng tìm kiếm. Sau khi Cutts rời Google, những tin đồn xung quanh việc này cũng dần lắng xuống.
Nhưng mười năm sau, câu hỏi tương tự lại dấy lên. John Mueller, nhà phân tích cấp cao của Google, cũng đã phủ nhận sử dụng dữ liệu từ Chrome trong việc xếp hạng. Tuy nhiên, với các tài liệu bị rò rỉ, điều này đã bị lật tẩy. Theo những tài liệu này, Google có một module gọi là Chrome in Total, giúp họ theo dõi clickstream từ hàng tỷ người dùng trên toàn cầu.
Thông Tin Clickstream và Tầm Quan Trọng Của Nó
Vậy, clickstream là gì? Nó giống như một bản đồ về mọi thứ bạn làm trên mạng. Click stream theo dõi các trang web bạn truy cập, những đường link bạn click, nơi bạn tạm dừng, và thời gian bạn ở lại. Đối với các doanh nghiệp, đây là “vàng mỏ” vì dữ liệu này cho phép họ hiểu cách người dùng tương tác với website cũng như cách tối ưu hóa hiệu quả.
Nếu một người sở hữu trình duyệt Chrome, dữ liệu clickstream của họ sẽ là một kho thông tin cực kỳ quý giá mà Google có thể sử dụng để điều chỉnh kết quả tìm kiếm. Ít nhất, điều này giải thích được lý do tại sao Google luôn từ chối tiết lộ việc sử dụng dữ liệu này.
Thông qua Chrome, Google có thể nắm được hành vi của hơn một nửa người dùng trên toàn thế giới khi lướt web, không chỉ trong tam giác kết quả tìm kiếm mà còn với toàn bộ trải nghiệm trên internet. Và nếu Chrome giúp họ duy trì quyền lực, thì tại sao lại che giấu điều này?
Google và Vai Trò Của Dữ Liệu Chrome
Khi Google chiếm lĩnh thị trường tìm kiếm từ những cái tên như Dogpile, Alta Vista, MSN Search và Ask Jeeves, họ không chỉ đơn giản là xây dựng một công cụ tìm kiếm tốt hơn. Với quyền lực từ trình duyệt Chrome cùng lượng dữ liệu khổng lồ, Google đã không ngừng củng cố vị thế của mình trên nhiều mặt trận khác như video, bản đồ, tin tức và thậm chí tìm kiếm tài chính và chuyến bay. Điều này vi phạm rõ ràng luật chống độc quyền ở Mỹ, nơi cấm các công ty sử dụng ưu thế của mình ở lĩnh vực này để thống trị lĩnh vực khác.
Lý do tại sao Google sử dụng clickstream? Đơn giản, đó là tiền. Là một công ty đại chúng, Google phải tìm cách kiếm thêm doanh thu hàng quý. Dữ liệu từ Chrome cung cấp họ một lợi thế lớn mà các đối thủ cạnh tranh khác không có. Điều này làm cho Google gần như không thể bị cạnh tranh trên thị trường tìm kiếm hiện nay.
Sức Mạnh Của Dữ Liệu Click
Clickstream không chỉ đơn thuần là một dòng dữ liệu vô nghĩa. Trong lĩnh vực tìm kiếm, click là cầu nối giữa người tìm kiếm và kết quả tìm kiếm, giúp Google đo lường search intent ở quy mô lớn. Thêm nữa, những cú click này giúp Google hiểu rõ hơn về trải nghiệm người dùng trên các trang web. Tuy nhiên, mặc dù điều này dường như hiển nhiên, Google lại phủ nhận việc sử dụng click trong thuật toán xếp hạng của mình.
Những thử nghiệm đơn giản như việc cộng đồng SEO tập trung click vào một trang cụ thể đã chứng minh rằng bạn có thể dễ dàng thay đổi thứ hạng. Chính những đoạn tài liệu rò rỉ cũng củng cố lập luận rằng click data, thông qua hệ thống Navboost, đóng vai trò quan trọng trong việc giúp Google hiểu về các mẫu hành vi người dùng và điều chỉnh thứ hạng trang web.
Nghịch Lý Về CTR và Clickbots
Trong khi Google phủ nhận việc sử dụng CTR (tỷ lệ nhấp chuột) trong xếp hạng kết quả tìm kiếm, họ vẫn cung cấp số liệu CTR cho video YouTube và cả trong Google Search Console, điều này cho thấy sự mâu thuẫn trong các tuyên bố của họ. Vậy tại sao lại che giấu điều này? Có lẽ họ sợ rằng các click farm và bots có thể lợi dụng để thao túng thuật toán tìm kiếm. Các chuyên gia như Rand Fishkin đã chỉ ra nhiều lần thí nghiệm mà qua đó chứng minh rằng việc điều khiển CTR có thể, trong ngắn hạn, đẩy trang web lên với vị trí cao hơn trong SERP.
Với những tài liệu rò rỉ, chúng ta còn thấy rằng Google có cách để phân biệt giữa clickbot và click thực thông qua dữ liệu lịch sử từ Chrome.
Domain Authority và Google’s Site Authority
Không chỉ với dữ liệu click, câu chuyện còn phức tạp hơn với cái gọi là site authority. RAND từng phát minh ra hệ thống đo lường Domain Authority, nhưng Google liên tục phủ nhận việc sử dụng metric này. Thế nhưng, tài liệu bị rò rỉ tiết lộ Google lại sở hữu một metric tương tự, được gọi là site authority. Thực tế không phải lúc nào cũng rõ ràng, và đôi khi Google có thể đang chơi đùa với ngôn ngữ, phủ nhận việc sử dụng Domain Authority từ Moz, nhưng thực chất vẫn tính toán một phiên bản khác của nó.
Google Sandbox: Trừng Phạt Hay Bảo Vệ?
Vấn đề cuối cùng chính là Sandbox. Đối với các website mới, khái niệm “sandbox” đã xuất hiện từ lâu, được xem như là một không gian nơi Google “giam cầm” các website mới, chưa có nhiều tín hiệu về độ tin cậy. Mục đích là để ngăn chặn các trang web spam lạm dụng hệ thống ngay từ đầu. Nhưng điều này cũng mang lại nhiều bất công cho các doanh nghiệp chính thống, vì những trang web mới khó có cơ hội xuất hiện trên kết quả tìm kiếm ban đầu.
Mặc dù nhiều lần các nhân viên cao cấp tại Google như Cutts, Gary, và John đã phủ nhận sự tồn tại của sandbox, tài liệu rò rỉ lại tiết lộ ngược lại. Rõ ràng, có một module gọi là host stage, nơi website mới bị đưa vào để chờ đợi, cho đến khi Google có đủ thời gian để đánh giá chất lượng.
Vai Trò Của Google Và Cộng Đồng SEO
Khi mọi thông tin từ tài liệu rò rỉ được xâu chuỗi lại, chúng ta có thể thấy một điều: Ngay cả khi những người như Matt Cutts, John Mueller hay Gary Illyes không có ý định lừa dối cộng đồng SEO, họ có thể không hiểu hết toàn bộ bức tranh. Có lẽ đây là một cách để Google bảo vệ hệ thống của mình khỏi các spammer và tối ưu hóa trải nghiệm người dùng. Nhưng điều đó cũng có nghĩa rằng, những gì Google thông báo với chúng ta không phải lúc nào cũng chính xác 100%.
Vì vậy, với tư cách là những người làm nội dung, chủ web, và chuyên gia SEO, chúng ta cần phải hành động cẩn trọng hơn trước. Việc chỉ dựa vào những tuyên bố từ Google là không đủ.
Lời Kết
Cuối cùng, việc Google lừa dối có thể không phải hoàn toàn xuất phát từ ác ý, mà có thể là cách để họ bảo vệ mình khỏi các chiến thuật tiêu cực.
Nhưng điều đó cũng có nghĩa rằng chúng ta cần phải tự thử nghiệm, xác minh, và chia sẻ với cộng đồng để tìm ra sự thật. Với Google tiếp tục đưa ra những thông tin mâu thuẫn, liệu có ai còn dám tin tưởng tuyệt đối vào họ?